ورزش آی‌کی‌دو
در دنیا صدها ورزش رزمی وجود دارد که هر کدام سبک‌های مخصوص به خود را دارند. این روزها هنرهای رزمی طرفداران زیادی از گروه‌های سنی مختلف دارند و به صورت گسترده در سطح جهان آموزش داده می‌شوند. ما در این مقاله از اسپدان قصد داریم ورزش آی‌کی‌دو را خدمت شما عزیزان معرفی کنیم.
در لغت "آی" به معنی هماهنگی و یکی شدن، "کی" به معنی روح و انرژی درونی و طبیعی و "دو" به معنی راه و روش می‌باشد؛ در نتیجه آی‌کی‌دو به معنی راهی برای برقراری هماهنگی روح و روان و کنترل مهاجم با صرف کمترین تلاش و انرژی است. در واقعا شما با تمرکز بر حرکات حریف و آگاهی داشتن نسبت به آن‌ها از آن به نفع خودتان استفاده می‌کنید. آی‌کی‌دو یکی از ورزش‌های رزمی برخاسته از ژاپن است. فردی به نام موریهه اوشیبا، ملقب به استاد بزرگ بنیان گذار این ورزش بوده است و هدف او از ابداع چنین تکنیک‌هایی دفاع کردن از خود بدون وارد کردن آسیب به حریف بوده است. مبدا این ورزش، از دایتو ریو آکی جوجیتسو و همچنین برخی از تکنیک‌های کنجوستو می‌باشد.
از نگاه فیزیکی، آی‌کی‌دو از تکنیک‌ها و فنونی استفاده می‌کند که نیروی حریف را علیه خودش استفاده کنید و مفاصلش را به گونه‌ای قفل کنید که نتواند اقدامی علیه شما انجام دهد. این ورزش ابدا به حمله کردن با مشت و لگد تاکید ندارد و تمرکز اصلی آن استفاده از حرکات حریف علیه خودش است. حرکاتی که در این ورزش رزمی وجود دارند کاملا پویا هستند.
حرکات در آی‌کی‌دو
حرکات پایه ورزش آی‌کی‌دو حرکاتی طبیعی منشا گرفته از طبیعت هستند و کاملا ذات و درونیات انسان در بروز آن‌ها دخیل می‌باشد. کسی که آی‌کی‌دو کار می‌کند، بدون اینکه کوچکترین تلاشی برای حمله به مهاجم بکند با تمرکز و دقت و هماهنگی با شرایط موجود، حرکات حریف را بررسی و در نهایت خنثی کرده یا علیه خودش از آن‌ها استفاده خواهد کرد. اکثر حرکات این ورزش از حرکات شمشیر زنی الهام گرفته شده‌اند.
سبک‌های آی‌کی‌دو
از این هنر رزمی سبک‌های متفاوتی به وجود آمده است که در ادامه تعدادی از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.
سبک اصلی این ورزش، آی‌کی‌دو آی‌کی‌کای می‌باشد. درواقع انجمنی جهت ادامه دادن آموزه‌های موریهه دایر شده است و ابتدا پسر و بعد نوه‌ی وی مدیریت آن را به عهده گرفته‌اند. دیگر سبک‌ها شامل موارد زیر هستند:
⦁ آی‌کی‌دو یوشینکان
⦁ شین شین تویستو
⦁ تومیکی ریو
⦁ جیوشینکای آیکی‌بودو
⦁ ایواما آی‌کی‌دو
نقش مدافع و مهاجم
پیش از اینکه بدانیم هر کدام چه موضع و نقشی دارند، باید بدانیم که چه برای مسابقه چه تمرین نیاز به دو حریف و شریک تمرینی می‌باشد که برای اجرای حرکات نمایشی یا همان کاتا با یکدیگر همکاری کنند.
به بازیکنی که در نقش مدافع قرار می‌گیرد اوکه ( UKE ) و به بازیکنی که در نقش مهاجم قرار می‌گیرد توری ( TORI ) می‌گویند. هر دوی این موارد برای شروع این تمرین لازم و ضروری است.
به تکنیک‌هایی که منجر به پرت شدن توری می‌شوند ناگه ( NAGE ) می‌گویند که هنرجویان در آن از اوکمی برای خنثی کردن حریف خود استفاده می‌کنند.
در نتیجه همه این موارد می‌توان گفت که توری باید نحوه اجرای تکنیک را یاد بگیرد و اوکه باید نحوه کنترل نیرو و افزایش انعطاف پذیری را یاد بگیرد.
تاثیرات آی‌کی‌دو
این ورزش رزمی همانند تمامی هنرهای رزمی برخاسته از ژاپن، هم بر بعد جسمی هم بر بعد روانی تمرکز خاصی دارد. پرورش جسمی با انجام دادن تمرینات و حرکات مخصوصی که هنرجویان در هر جلسه فرا می‌گیرند کامل می‌شود که شامل حرکات پرتاب کردن، سقوط یا اوکمی می‌باشد. بعد از اینکه هنرجویان تکنیک‌های پایه را آموختند، آموزش‌هایی علیه حریف و دفاع از خود در برابر سلاح شروع می‌شود.
سلاح‌های آی‌کی‌دو
سلاح‌هایی که در این هنر رزمی استفاده می‌شوند شامل موارد زیر هستند:
⦁ یک چوب تقریبا کوتاه به طول ۱۲۰ سانتی متر به اسم جو ( Jo )
⦁ یک شمشیر چوبی به نام کن یا بوکن ( Bokken )
⦁ یک چاقو به نام تانتو ( Tanto )
در گروهی از سبک‌ها نظیر ایواما و موریهیرو وقت زیادی برای آموزش استفاده از شمشیر و چوب گذاشته می‌شود که به آن‌ها آیکیجو و آیکیکن می‌گویند. البته تمامی این سبک‌ها مشتق شده از سبک اصلی آی‌کی‌دو می‌باشند که اساس آن مبارزه با دست خالی است.
مقاطع آی‌کی‌دو
آی‌کی‌دو کاها باید مقاطعی را تحت عنوان کیو بگذرانند تا به درجات دان برسند. در اصل این ورزش دو کمربند سفید و مشکی دارد که به ترتیب نشاندهنده کیو و دان هستند ولی مشاهده می‌شود که در بعضی کلاس‌ها از رنگ‌های دیگر کمربند هم برای رتبه‌بندی استفاده می‌شود. یکی از شروط برای ورود به مقطع دان این است که افراد باید حداقل ۱۶ سال داشته باشند در غیر اینصورت نمی‌توانند به این مقطع وارد شوند.
به لباسی که هنرجویان به تن می‌کنند آی‌کی‌دوگی می‌گویند که از قسمت بالاپوش و شلوار به همراه کمربند تشکیل شده است. در رده‌های بالاتر دان که افراد کمربند مشکی دارند، از شلواری سنتی که پلیسه دارد و به آن هاکاما می‌گویند همراه با باقی پوشش‌ها استفاده می‌کنند.
مسابقات آی‌کی‌دو
آی‌کی‌دو از جمله ورزش‌های رزمی است که به علت آسیب‌های شدید وارده به مفاصل، مسابقات تن به تن آن از لیست مسابقات حذف شده و اجرای آن ممنوع می‌باشد. در مسابقات فقط حرکات نمایشی و کاتا اجرا می‌شوند که در آن‌ها از شمشیر و چاقو استفاده می‌شود.
شاید بد نباشد بدانید که این ورزش نیز مانند بسیاری از ورزش‌های رزمی دیگر فدراسیون بین‌المللی دارد که به اختصار به آن IAF می‌گویند. این فدراسیون عضو اتحادیه جهانی فدراسیون‌های ورزشی ( GAISF ) و همچنین انجمن بین‌المللی بازی‌های جهانی ( IWGA ) می‌باشد و به نمایندگی از آی‌کی‌دو در سطح جهانی فعالیت می‌کند. در واقع این فدراسیون تنها مرجع قابل اعتماد آی‌کی‌دو در سطح جهانی است و قوانین بازی‌های جهانی و نیز المپیک هنرهای رزمی جهان تحت نظارت این مجموعه کنترل می‌شود.
سخن پایانی
تا اینجای مقاله دانستید که آی‌کی‌دو از جمله هنرهای رزمی می‌باشد که علاوه بر جسم تاکید زیادی بر بعد روحی و روانی هنرجویان دارد و این نکته مثبتی جهت رشد فردی و شخصیتی برای افراد محسوب می‌شود. چرا که ذهن نیز به اندازه جسم برای مقابله با حریف حائز اهمیت است.