اسکواش به معناي فشردن است وصداي برخورد توپ به ديوار صدايي راتداعي مي كند كه شبيه اسكواش است و از اين رو نام اين رشته ورزشي را اسكواش گذاشته اند ومعادل نام ايراني آن كوبان است.
اسکواش از قدیمی ترین نوع خانواده ورزش های راکتی محسوب می شود. این ورزش کلیه اجزای آمادگی جسمانی را از قبیل سرعت، قدرت، استقامت، انعطاف پذیری، چابکی و توان دارا بوده و در بهبود استقامت قلبی - عروقی و عضلانی نقش مهمی را ایفا می کند.
هدف از این ورزش عبارت است از ضربه زدن به توپ به منظور بازگشت و برخورد مجدد آن با دیوار رو به رو. بازی تا زمانی که حریفتان را در بازگرداندن توپ دچار اشتباه میکنید، ادامه دارد. هر باری که توپ حریفتان به دیوار رو به رویی برخورد نکند، شما یک امتیاز کسب میکنید. امتیازها ستها را تعیین میکنند، و ستها نیز به نوبه خود برنده مسابقه را مشخص میسازند.
تاریخچه
اسکواش نخستین بار در در سال ۱۸۳۰ در مدرسه هارو در انگلستان ابداع شد. در سال ۱۸۷۴ این رشته ورزشی و مسابقههای آن در انگلستان رسمیت یافت و در سال ۱۸۸۳ نخستین زمین اسکواش در شهر مسجدسلیمان به وسیلهٔ شرکت نفت ساخته شد. فدراسيون اسکواش در سال ۱۳۷۱ به رياست فعلي آقاي غلامحسين فرامرزي تاسيس شد و در سال ۱۳۷۲ به عضويت فدراسيون جهاني و آسيايي درآمد و فعاليتهاي خود را با تشکيل هيئتهاي اسکواش برادران در استانها، و ايجاد مدرسه اسکواش آغاز و جهت آموزش اين رشته ورزشي ۶ کميته داخلي موسوم به کميته آموزش ، کميته روابط بين الملل ، کميته روابط عمومي ، کميته جذب کمک هاي مردمي ، کميته فني و کميته شهرستانها ، امور مربوطه را دنبال و براي ساخت و ساز سالنهاي اسکواش در ۹ استان تهران ، خوزستان ، يزد، اصفهان ، آذربايجان شرقي ، سيستان و بلوچستان ، زنجان ، کرمانشاه و مرکزي پس از مکاتبات فراوان و اخذ بودجه طرحهاي عمراني شروع شد و مورد بهره برداري قرار گرفت.
وجه تمایزاسکواش با بسیاری از ورزشهای مشابه عدم وجود محدودیت در زمین است. به این معنی که بازیکنان میتوانند در تمام قسمتهای زمین بدون اینکه بخشی از آن مختص یک بازیکن باشد ضربه بزنند. این ورزش، به گفته بسیاری، سریعترین ورزش است که بیشترین سلامتی را برای بازیکنش به ارمغان میآورد.
لوازم مرتبط برای اسکواش
راکت اسکواش: در گذشته، راکتها را از چوب درخت میساختند ولی راکتهای امروزی بیشتر از جنس فلز، گرافیک یا کولار و فیبر کربن ساخته میشوند. طول راکت ۶/۶۸ و عرض آن ۵/۲۱ سانتیمتر است. بیشترین وزن مجاز برای راکت ۲۵۵ گرم است ولی وزن معمولشان بین ۱۱۰ تا ۱۵۰ گرم است.
توپ اسکواش: قطر توپهای اسکواش بین ۳۹/۵ و ۴۰/۵ میلیمتر است و وزنشان بین ۲۳ تا ۲۵ گرم. این توپها را از دو لایه لاستیک فشرده به صورت توخالی میسازند. دمای هوا بر میزان پرش توپ تأثیر میگذارد به این معنی که هرچهقدر توپ گرمتر باشد بالاتر و بیشتر میپرد. اغلب پیش از شروع بازی با زدن چند ضربه توپ را گرم میکنند. توپها از لحاظ میزان پرش انواع مختلفی دارند که با رنگ و تعداد خالهایشان مشخص میشود.
به ترتیب
* توپ دارای خال آبی که دارای حرکت جهشی و بسیار تند است و بازیکن حرکاتش کند است. (برای آموزش به کار می رود.)
* توپ دارای خال قرمز که حرکتش از خال آبی کندتر است ولی حرکات بازیکن تندتر است. (برای اصلاح تکنیک به کار می رود.)
* توپ دارای خال سفید حرکت و جهش آن کندتر از دوتای بالایی است، در نتیجه حرکات بازیکن تندتر است.
* توپ دارای خال زرد توپی است که احتیاج به ضربه های قوی و حرکات تندتری دارد.
* توپ دارای دو خال زرد کندتر بوده و برای ورزشکاران حرفه ای و در مسابقات رسمی کاربرد دارد.
* وزن توپ ها نیز میان 23.3 تا 25.5 گرم و قطر آنها 39.5 تا 41.5 میلیمتر است.
* توپ های آبی رنگ بدون خال هم توپ های تمرینی بوده که دارای جهش بلندتری هستند.
قوانین اسکواش
اسکواش نیز مانند هر ورزش دیگری از قوانین خاصی تبعیت میکند که به قرار زیر هستند:
• بازی را میتوان به دو صورت انجام داد: دو تیم تک نفره یا دو تیم دو نفره.
• شما باید با راکت خود طوری به توپ ضربه بزنید که با محدودههای تعیین شده روی دیوار رو به رویی برخورد کند.
• برخورد توپ با دیوارهای گوشه اشکالی به وجود نمیآورد، البته به شرطی که با دیوار رو به رویی برخورد کرده باشد.
• سرویس خطا زمانی اعلام میشود که بازیکن به صورت اتفاقی مسیر حریف خود را بند آورده و قادر نباشد راه حریف را آزاد کند.
• خطا زمانی گرفته میشود که بازیکن به عمد بخواهد راه حریف را بند آورد.
• در صورتی که بازی با نتیجه ۱۰-۱۰ پایان یابد، بازیکن باید دو امتیاز شفاف را کسب کند تا به عنوان برنده اعلام شود.
• نمیتوان دو بار به توپ ضربه زد یا توپ را حمل کرد.
• در هنگام زدن سرویس باید یکی از پاهای بازیکن در داخل محدوده سرویس قرار داشته باشد، همین قانون در مورد حریف هم صدق میکند.
• برای سرو زدن دو حالت وجود دارد: بازیکن سرضرب به توپ ضربه بزند یا بازیکن ضربه را پس از یک بار برخورد توپ با زمین، وارد کند.
نحوه امتیازگیری اسکواش
امتیازگیری به یکی از چهار روشی که در ادامه میآید، انجام میشود:
۱) قبل از اینکه حریف به توپ ضربه بزند، توپ دو مرتبه با زمین برخورد کرده باشد،
۲) توپ با تور برخورد کرده است،
۳) توپ به خارج از زمین بخش رفته و یا
4) بازیکن به عمد قصد جلوگیری از رسیدن حریف به توپ را داشته است.
دو روش برای امتیازگیری اسکواش وجود دارد. روش اول “PAR” نام دارد؛ زمانی که ۱۱ مرتبه شروع بازی با شماست و میتوانید هم از بخشهای خود و هم بخشهای حریفتان امتیاز کسب کنید. اما دومی سبک سنتی تری است؛ یعنی زمانی که ۹ مرتبه شروع بازی را در اختیار دارید، اما تنها از بخشهای خود امتیاز کسب میکنید. امروزه سیستم امتیازگیری رسمی در سطوح حرفهای و اغلب بازیهای آماتور نیز، سیستم امتیازگیری PAR یانزده مرتبهای است.
کالری مصرفی
به نظر ميرسد هر بخش (گيم) از بازي بدمينتون حدوداً به ۲۸۰ ـ ۲۰۰ كيلوكالري انرژي نياز دارد. البته، اين اندازه بسته به فيزيك بدني بازيكن، سطح بازي و مدت بازي است. يك بازيكن غيرحرفهاي معمولاً بايد از محدوده پايين انرژي فوق استفاده كند اما بازيكنان حرفهاي از محدوده بالاي آن استفاده خواهند كرد.
انواع ضربه
درایو مستقیم : درایو در اصل به معنی هل دادن میباشد و در اسکواش به ضربهای تلقی میشود که مستقیم و به صورت موازی و نزدیک به دیوارهای کناره زده میشود. این ضربه معمولاً به عقب زمین برمیگردد و یکی از ضربات اصلی است. به این ضربه ریل هم میگویند.چنین ضرباتی که در آن توپ مسیری طولانی را در زمین طی میکند ضرباتی با “طول خوب ” میگویند.
بوست یا ضربهٔ زاویهدار: این واژه به معنی اولین تراشهایی است که مجسمهسازان و سنگتراشان با اسکنهٔ پهن انجام میدهند. همانطور که از نامش برمیآید در این ضربه، توپ را ابتدا به دیوار کناره، دیوار فورهند یا بکهند میزنند سپس با زاویهای باز به دیوار روبرو برخورد میکند.
والی: این واژه از ریشه لاتین به معنی پرواز کردن گرفته شده است. در این ضربه توپ پس از برخورد به دیوار روبرو پیش از اینکه به زمین برخورد کند مستقیم به سمت دیوار روبرو شلیک میشود. این ضربه سرعت بازی را بالا میبرد و معمولاً بعد از سرویس زده میشود.
ضربه دراپ یا ضربه کوتاه و آهسته: دراپ در اصل به معنی پایین آوردن، افتادن و کاهش یافتن است. توپ را به آرامی به دیوار جلو میزنند به گونهای که در گوشهٔ جلویی زمین در نزدیکی دیوار روبرو به زمین برخورد کند.
لاب : این ضربه با ارتفاع بالا به دیوار جلویی زده میشود در نتیجه به عقب زمین برمیگردد این ضربه حالت کمانی دارد.
کراس: این واژه به معنی عبور از خط است (فرهنگ لانگمن) و به ضربهای اطلاق میشود که از یک سمت زمین با زاویه به دیوار روبرو برخورد میکند و به سمت دیگر زمین برمیگردد. بدین معنا که اگر توپ از سمت فورهند زمین زده شود در قسمت بکهند فرود میآید و بالعکس.
کیل : به معنی کشتن است و به ضربهای تیز و قدرتی اطلاق میشود که محکم ولی با ارتفاع کم به دیوار جلویی زده میشود. کیل در واقع ضربه نیست و توپ پس از برخورد روی سطح زمین برمیگردد.
تریکل بوست : ریشه واژه تریکل از strike به معنی ضربه یا اصابت است و به حرکتی آهسته اطلاق میشود. این ضربه همان پرتاب بوست است؛ ولی، برخلاف بوست، در قسمت فورهند به صورت بکهند و بالعکس زده میشود.
ضربه نیک: واژه نیک در اصل به معنی شکاف یا بریدگی کوچک است. و به ضربهای اطلاق میشود که پس از برخورد به دیوار جلویی به گوشه و کف زمین برخورد کند و باعث میشود که توپ مثل ضربه کیل به درون زمین برنگردد یا با ارتفاع خیلی کم برگردد.
اسکید بوست: واژه اسکید در اصل به معنی رانده شدن به کناره است. و به ضربهای اطلاق میشود که از یکی از گوشههای عقبی زمین با ارتفاع بالا و زاویه تند در طول دیوار کناره زده شود؛ یعنی ابتدا به دیوار کناره برخورد میکند و سپس با ارتفاع زیاد به میانه دیوار جلویی میخورد. اگر به درستی زده شده باشد پس از آن به دیوار کناره مقابل برخورد میکند و پس از رد شدن از حریف در نزدیکی دیوار عقبی فرود میآید.
ریباند : این واژه از دو بخش ری (re) به معنی دوباره و باند (bound) به معنی بازگشتن تشکیل شده است و به ضربهای اطلاق میشود که در پاسخ به ضربهای که به عمق زمین برسد به کار میرود. به این صورت که توپ را به جای اینکه به سمت دیوار روبرو بزنند، از شیشه عقب کمک میگیرند بنابراین توپ پس از برخورد به شیشه عقب به شدت به سمت دیوار روبرو پرتاب میشود.
بوست یا نیک سه دیواره : در این ضربه، توپ پس از برخورد با زاویه بسته به دیوار کناره به دیوار جلویی میخورد سپس با زاویه به دیوار کناره روبرو برخورد میکند. در واقع در این ضربه به جز شیشه عقبی زمین، توپ به هر سه دیوار دیگر برخورد میکند.
آسیب شناسی اسکواش
این ورزش ممکن است باعث درد در نواحی شانه ها و آرنج ها شود و مشکلاتی برای ناحیه پشت و کمر ایجاد کند. همچنین احتمال پیچ خوردگی زانو و آرنج در این ورزش زیاد است. باید با مراقبت بیشتر از گرفتگی عضلات و مشکلات قلبی نیز جلوگیری کرد. تجهیزات ورزشی مانند راکت و کفش خود را با احتیاط انتخاب کنید. این ورزش را همراه با ورزش های استقامتی دیگر انجام دهید. قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید. در حین مسابقه چند ثانیه استراحت کنید و آب مصرف کنید.