کوهنوردی از جمله ورزش های مفید برای بدن می باشد که در طول عمر انسان نقش بسزایی دارد. ورزش کوهنوردی جزء رشته های پرطرفدار مردم دنیاست. فواید کوهنوردی زیاد می باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. برای هر بار کوهنوردی باید لوازم کوهنوردی مناسب با هر فصل را با خود همراه داشته باشیم.
کوهنوردی ورزشی است که اصول و قوانین مخصوص به خود را دارد و هر کسی نمی‌تواند برای آن قانون وضع کند.
کشور ایران با داشتن کوه های سر به فلک کشیده از استعدادهای خدادادی برای ورزش کوهنوردی برخوردار است.امروزه ورزش کوهنوردی به عنوان یک ورزش رسمی مورد توجه جوانان است اما هنگام کوهنوردی همیشه خطر در کمین است.
کوهنوردی زیرشاخه‌های زیادی دارد و در برخی از زیرشاخه‌ها مسابقات ورزشی حرفه‌ای هم برگزار می‌شود (مثل دوی کوهستان و دوچرخه‌سواری کوهستان). از جمله اشکال مختلف کوهنوردی عبارتند از:
• یخ‌نوردی
• دره‌نوردی
• غار نوردی
• کوهنوردی
• کوهپیمایی
• سنگ‌نوردی
• صخره‌نوردی
• صعود به قله
فرق بین کوهنوردی و طبیعت گردی
طبیعت گردی، پیاده روی در یک مسیر مشخص که بسته به نوع شرایط منطقه سختی های متفاوتی دارد و در طبیعت انجام می‌گیرد.
عموماً طبیعت گردی برای لذت بردن از زیبایی های سرسبز خداوندی مانند علوفه های مختلف، جنگل، درخت، رودخانه و… می باشد.
طبیعت گردان معمولا ابزار سفر مورد نیازی با خود به همراه می برند که متناسب با شرایط همان طبیعت می باشد.
ورزش کوهنوردی، برای صعود به قله به صورت اختصاصی انجام می‌گیرد. تمام افراد یک جامعه نمی‌تواند مانند کوهنوردان حرفه ای قصد فتح قله را داشته باشند مگر اینکه آموزش‌های لازم را دیده باشند.
در این ورزش به همراه داشتن لوازم کوهنوردی مناسب بسیار مهم می باشد.
ابزار و لوازم کوهنوردی هر دو باید همراه یک کوهنورد حرفه ای قرار بگیرد.
یک کوهنورد بدون داشتن تجهیزات مناسب نمی تواند به ارتفاعات بالاتر صعود کند.
همراه داشتن اجاق کوهنوردی برای این افراد بسیار با اهمیت است زیرا این وسیله وزن سبک و ابعاد کوچکی دارد و به راحتی غذا را میتوان روی آن گرم کرد
اصول کوهنوردی:
• 1) به خاطر داشته باشید کوهنوردی با پیاده روی و تپه نوردی تفاوت داشته و صرفا یک تفریح نیست بلکه یک ورزش کاملا جدی و تکنیکی ولی توام با تفریح است.
2) وسایل و تجهیزات و البسه مناسب و استاندارد که متکی به سال ها تجربه عملی طراحی شده اند تهیه کنید و کاربرد صحیح و فنی آن ها را فرا گیرید.
3) هیچ گاه تنها اقدام به انجام این ورزش نکنید و همیشه به طور گروهی اقدام به کوهنوردی کنید کمتر کسی است که در زمان کوهنوردی به نحوی احتیاج به کمک پیدا نکند.
4) اصول کوهنوردی را از پایه فراگیرید و همیشه با راهنمایی و ارشاد یک مربی یا کوهنورد اقدام کنید.
برخی از این وسایل کوهنوردی عبارت‌اند از:
*کفش مخصوص کوه
*کاپشن گورتکس
*کاپشن پلار
*کوله پشتی
*باتوم کوهنوردی
*دستکش
*کلاه مناسب فصل
*بادگیر
*جوراب کلفت
*کیسه خواب
*فلاسک چای
*بطری آب
*وسایل شخصی مانند قاشق و چنگال
*چراغ قوه
*عموماً برای کوهنوردی یا فتح قله‌ای به راهنما نیاز است.
قوانین مربوط به کوهنوردی
قانون اول: دورتر از انتظار
کوهنوردی در مسیرهای طولانی بسته به شرایط جوی متغیر می‌تواند بین هشت تا ۱۲ ساعت در روز طول بکشد. در برخی مسیرها که شامل برف و یخ می‌شوند و مجبور به حمل کوله‌پشتی ۱۲ تا ۱۵ کیلوگرمی هستید، کوهنوردی خیلی دشوارتر خواهد بود و با آنچه که انتظار دارید، فاصله زیادی دارد. علاوه بر این، وضعیت آب‌وهوایی نامساعد در مسیرهای طولانی محتمل است و در نتیجه میزان آمادگی و واقع‌بینی کوهنوردان بسیار اهمیت دارد. در واقع کوهنوردی فقط کار فیزیکی نیست! پس ضمن تقویت مهارت‌های خود، بر اساس احساسات کوهنوردی نکنید. زمانی که به یک قله صعود می‌کنید و با شادی مشغول عکس‌گرفتن هستید، باید به یاد داشته باشید که جشن واقعی زمانی است که صحیح و سالم برگردید. پس اعضای تیم نباید از مشقات کار غافل شوند و تمرکز خود را از دست بدهند. به‌عنوان مثال خستگی بیش از حد افراد نباید منجر به آسیب‌دیدگی آن‌ها شود که عملا امکان صعود به قله را از بین می‌برد.
قانون دوم: بلندتر از انتظار
فارغ از اینکه به قله اورست یا هر قله دیگری صعود می‌کنید، باید بدانید که صعود به قله شامل چند مرحله است و پس از رسیدن به بیس کمپ باید به کمپ بعدی بروید و به همین ترتیب به مسیر خود ادامه دهید تا به قله برسید. در اصل، قله بلندتر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد و برای صعود به آن نباید عجله کنید. زمانی که وارد ارتفاع می‌شوید، ممکن است علائم ارتفاع‌زدگی به‌سراغ شما بیاید؛ اتفاقی که برای هر کوهنوردی رخ می‌دهد و در این صورت باید این موضوع را با لیدر خود مطرح کنید و صبر داشته باشید تا با شرایط خو بگیرید. در بسیاری موارد، افراد چند روز را برای آمادگی جسمانی اختصاص می‌دهند.
قانون سوم: سخت‌تر از انتظار
تا جایی که می‌توانید برای یک سفر کوهنوردی آموزش ببینید؛ هرچند که آماده‌سازی اصلی از طریق کسب تجربه به دست می‌آید و رفتار یک نفر در وضعیتی خطرناک می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد. برنامه‌های کوهنوردی دروسی برای مبتدیان ارائه می‌کنند تا مهارت‌ها و تکنیک‌های کوهنوردی را از کارشناسان باتجربه بیاموزند. پس خیلی اهمیت دارد که اول تمرین کافی داشته باشید و بعد با آمادگی کافی به صعود بپردازید که همین موضوع نشان می‌دهد، کوهنوردی سخت‌تر از چیزی است که فکرش را می‌کنید.
فواید کوهنوردی
1.تاثیر کوه نوردی در باز شدن مویرگهای بدن :
مویرگهای بدن در شرایط عادی و در موقع استراحت به مقدار 15% ظرفیت خودشان باز و فعال هستند ولی در حین کوه نوردی مویرگها 95% فعال می شوند ، چون اکسیژن و غذای مورد نیاز بدن از طریق مویرگها به نقاط مختلف بدن می رسد لذا با باز شدن و فعال تر شدن مویرگها ، مواد غذایی و اکسیژن با سرعت بیشترو کیفیت سودمند تر به مغز و عضلات و احشای داخلی بدن می رسد.
2. تاثیر کوه نوردی در جلوگیری از بیماریهای قند خون ( دیابت ) :
در موقع کوه نوردی ، متابولیسم ( سوخت و ساز ) مواد شناور در خون مانند قند ، کلسترول ، پروتئین ها و اسید اوریک به بهترین وجه صورت می گیرد و در نتیجه سوخت و ساز کامل خون از ابتلا به بیماری قند نیز جلوگیری می کند.
3. تاثیر کوه نوردی در از بین رفتن چربی بدن :
در موقع فعالیت ورزشی و بخصوص در کوه نوردی ، کالری مورد نیاز بدن به 3 برابر افزایش پیدا می کند. بدن برای تامین کالری مورد نیاز خود به اجبار چربی های ذخیره شده را می سوزاند و به مصرف می رساند ، از طرفی در موقع فعالیت ورزشی ، انسان به شدت عرق می کند و مقداری از چربی های زیر پوست در اثر تعریق شسته و دفع می شوند.
4.تاثیر کوه نوردی در زیاد شدن میزان خون در عضلات :
در موقع کوه نوردی مقدار خون موجود در عضلات بدن 20 برابر افزایش پیدا می کند و پر خون شدن عضلات باعث می شود که غذای بیشتری به عضلات برسد و عضلات قوی تر بشوند .