ورزش «جودو» یکی از ورزشهای قدیمی در کشور ژاپن و بنیانگذار آن استاد "جیگارو کانو" است. واژه "جودو" از ترکیب دو کلمه "جو" به معنای ملایمت، و واژه "دو" به معنی اصل و یا روش است. لغت"جو" از ورزش «جوجیتسو» مشتق شده که توسط سامورائی ها مورد استفاده قرار می گرفت . پس جودو را تحت عنوان "روش ملایمت" ترجمه کرده اند.
منشا جودو از هنر رزمی جوجیتسو است و در سال ۱۹۳۲ توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه گذاری شد. وی که ۲۲ سال سن داشت تصمیم گرفت سبک جدیدی بسازد که بتواند در سازندگی نسل جوان جامعه نقش به سزایی داشته باشد.
پس در بین فهرست حرکات و تکنیک های جوجیوتسو آنهایی را که به نظرش می رسید برای جوانان موثر است جدا کرد و بقیه را که به نظر خطرناک می آمدند از فهرست کاری هنرجویان رزمی حذف کرد و با گذشت زمان جودو به صورت سبکی مستقل درآمد و روز به روز به موفقیتش افزوده شد.
رشته ورزشی جودو چیست؟
جودو هنری است رزمی برای ارتقاء روح و جسم، و شناخت بیشتر اصول و مقاصد آن برای هر جودوکا الزامی است.
استاندارد و مرکز فدراسیون جهانی جودو، سازمان کودوکان Kodokan جودو در شهر توکیو پایتخت ژاپن می باشد.جودو اگر بدرستی تعلیم داده شود یکی از بهترین روش های دفاع شخصی میباشد . بزرگ ترين ارزش جودو در تأکید آن روی ملایمت و اعتدال به عنوان یک روش است. جودو به شخص می آموزد که از درگیری خودداری کند و به دنبال معتدل ترین راهکار برای همه درگیری ها باشد.
سبک های جودو
جودو در سال 1932 توسط فردی ژاپنی به نام دکتر جیگارو کانو پایه گذاری شد
• جودوی المپیکی: معروف ترین سبک کودوکان جودو می باشد که امروزه در ایران و تمام دنیا بطور گسترده آموزش داده می شود.
• جودوی آمریکایی: ترکیبی از جودو، کشتی، بوکس، جوجیتسو و ساواته است.
• جوجیتسوی برزیلی: میتسویو مائدا در سال 1914 جودو را به برزیل برد. او ورزش جودو را به کارلوس گراسی و دیگران آموزش داد. گراسی باتوجه به اینکه در آن زمان جودو با نام "جوجیتسوی کانو" هم شناخته می شد، آن را جوجیتسوی برزیلی نامید. جوجیتسوی برزیلی بعدها راهی متفاوت از جودو را دنبال کرده و امروزه کاملا از آن متمایز است ولی میتوان آن را یکی از سبک های جودو دانست.
• جودو-دو:در استرالیا، آقای ژولیوس فلک و چند تن دیگر سیستمی بر اساس تکنیک های پرتاب ابداع کردند که آن را جودودو نامیدند. آنها هدفشان را از ابداع این سبک، توسعه جودو اعلام کرده اند.
• کاوایشی ریو جوجیتسو: میکونوسوکه کاوایشی سبک کاوایشی ریو جوجیتسو را با استفاده از برخی تکنیک های جودو مسابقات مدرن جودو ممنوع می باشند، ابداع کرد. این سبک از جودو هم اکنون در فرانسه آموزش داده می شود.
• کوسن جودو: این سبک از جودو هم که در قرن 20 محبوبیت پیدا کرد، همانند جوجیتسوی برزیلی خیلی بیشتر از جودوی المپیکی، شبیه به ورزشی است که کانو ابداع کرد.
• جودوی روسی: نکته ای جالب که در مورد این سبک از جودو میتواند گفت این است که بعضی از تکنیک های این سبک، توسط فدراسیون جهانی جودو قبول شده و وارد جودوی المپیکی شده اند. این سبک در مسابقات آزاد MMA مبارزینی نظیر ایگور زینوفیف، فدور امیلیاننکو و کارو پاریسیان را دارا می باشد.
• سامبو:واسیلی اوشپکف، اولین شاگرد اروپایی کانو بود که موفق به اخد کمربند مشکی شد. او با تکنیک های رزمی دیگری که با جودو ترکیب کرد، سامبو را ابداع نمود. اوشپکف در سال 1937 بخاطر رد دستور شاگردی نکردن زیر نظر کانو، توسط مامورین سیاسی کشته شد.
قوانین جودو
• قانون اول جودو
محوطه مسابقه جودو مجموع محوطه میانی مسابقه و منطقه ایمنی حداقل بابعاد ۱۴×۱۴ و حداکثر ۱۶×۱۶ متر از جنس تاتامی و یا جنسی قابل قبول و شبیه به آن پوشیده شده است. محوطه مسابقه جودو به دو منطقه تقسیم می شود.
۱- محوطه میانی مسابقه جودو بابعاد حد اقل ۸×۸ و حداکثر ۱۰×۱۰ متر می باشد.
۲- منطقه خارج از محوطه میانی مسابقه جودو را محوطه ایمنی می گویند که عرض آن سه متر است. ۲ تکه نوار چسب یکی برنگ آبی و دیگری برنگ سفید بابعاد تقریبی(۱۰×۵۰( CM در فاصله ۴ متر از یکدیگر در مرکز محوطه مسابقه نصب خواهد شد تا مکان استقرار دو جودوکار در آغاز و پایان هر مسابقه را مشخص نمایدکه نوار چسب آبی سمت راست داور وسط و نوار چسب سفید در سمت چپ وی قرار خواهدگرفت.
محوطه مسابقه جودو باید به یک کف پوش و یا سکوی ارتجائی تثبیت شود. زمانی که از چند محوطه مسابقه همجوار استفاده می شود داشتن حداقل یک محوطه ایمنی مشترک بین ۳ الی ۴ متر الزامیست.
یک منطقه آزاد حداقل به اندازه ۵۰CM پیرامون کل محوطه مسابقه جودو منظور می گردد. در بازی های المپیک، قهرمانی جهان، قاره ای وI J F محوطه میانی مسابقه عموماً ۸*۸ متر میباشد.
تاتامی ( تشک ): بطور معمول بابعاد ۱×۲ متر ساخته شده از جنس کاه فشرده و اغلب از فوم فشرده می باشد تا بتواند در زیر پا محکم بوده و در جریان شوک وارده بر اثر( اوکمی ) به خوبی ضربه را تحمل نماید، جنس روکش تاتامی جودو نباید لغزنده و یا خیلی زبر باشد. سطوح تشک ها باید برای مسابقه جودو چسبیده به هم و بدون فاصله از یکدیگر بطریقی در محل نصب شوند که به هیچ وجه جابجا نشوند.
پلات فرم(سکو): نصب سکو برای مسابقات جودو اختیاری بوده و باید از چوب محکم ساخته شده و دارای قابلیت ارتجاعی باشد ابعاد آن حداقل ۱۸ * ۱۸ و ارتفاع آن بیشتر از۱ متر نرسد (عموماً ۵۰ سانتیمتر یا کمتر) در زمان استفاده از سکو منطقه ایمنی با عرض حداقل ۴ متر مورد استفاده قرار گیرد.
قانون دوم جودو
وسایل برگزاری مسابقات جودو:
۱- صندلی: دو عدد صندلی سبک وزن در محوطه ایمنی پشت منطقه خطر در دو زاویه مورب مقابل یکدیگر برای نشستن دو داور کنار بنحوی قرار داده شوند که در دید هیئت داوران مسابقه جودو و متصدیان تابلوی امتیازات ممانعتی ایجاد ننماید.
۲- پرچم های داوران مسابقه جودو : یک عدد پرچم آبی و یکعدد پرچم سفید می بایستی در داخل جلدی که به هر صندلی الصاق شده قرار داده شود همچنین یک عدد پرچم آبی و یک عدد پرچم سفید خارج از محوطه مسابقه و قابل دسترس برای داور وسط ( زمان اعلام هانته ) می باید پیش بینی گردد.
۳- تابلوی امتیازات مسابقات جودو : دو تابلوی امتیاز جهت نشان دادن امتیازات بصورت افقی حداکثر به ارتفاع ۹۰ سانتیمتـــر و بطول ۲ متر برای هر مسابقه جودو در خارج از محوطه مسابقه به نحوی قرار خواهد گرفت که به آسانی توسط داور، مسئولین و حتی الامکان تماشاچیان مسابقات جودو دیده شود.
ساعتهای اندازه گیری زمان و تابلوی امتیازات باید قابل دسترس اشخاص مسئول تایم و تابلو باشد و دقت آن در ابتدا و همچنین بطور منظم در خلال مسابقات کنترل شود.
بخشهای مختلف تابلوی امتیازات مسابقات جودو:
الف – مکانهای ثبت امتیاز مسابقه جودو
ب – مکان ثبت جرائم
پ – مکان ثـبت آزمایشـهای پزشـکی ت- مکان ثبت وزن
ت – مکان ثبت نام کشور شرکت کننده در مسابقه جودو
۴- ساعتهای اندازه گیری زمان: ساعت های اندازه گیری وقت بشرح ذیل می باشد:
زمان مسابقه / مبارزه جودو = ﻳک عدد ﺍﻭﺳﺎﻱ ﻛﻮﻣﻲ ( ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺭ ﺧﺎﻙ ) = ﺩﻭ ﻋﺪﺩ ﺫﺧﻴﺮﻩ = ﻳک عدد
لازم بذکر است ساعت و تابلوی امتیاز دستی می بایستی بطور همزمان با وسایل الکترونیکی مورد استفاده قرار گیرند.
۵- پرچم های وقت نگهداران مسابقه جودو: یک پرچم زرد برای زمان مسابقه جودو و یک پرچم سبز برای زمان اوسای کومی.
۶- علامت پایان وقت: وسیله ای قابل شنود مانند زنگ، سوت و ….. برای اعلام پایان وقت مسابقه جودو باید در دسترس باشد.
۷- بازیکن ها از هر دو رنگ آبی و یا سفید در مسابقه جودو استفاده می کنند. لازم بذکر است نفر اول که نامش برای مبارزه در جودو خوانده می شود از لباس آبی یکدست و نفر دوم از لباس سفید یکدست استفاده می نماید. موقعیت نشستن افراد پشت تابلو، منشی و وقت نگهداران باید حتی الامکان روبروی داور باشد.
۸- فاصله تماشاچیان تا زمین جودو: عموماً تماشاچیان نباید فاصله ای کمتر از ۳ متر با محوطه مسابقه جودو داشته باشند.
قانون سوم جودو
لباس جودو ( جودوگی )؛ جودوکاران باید در مسابقه از لباس ورزش جودو با رعایت شرایط مشروحه ذیل استفاده نمایند.
الف: لباس جودو حتماً از جنس کتان و یا ماده مشابه و در شرایط خوب بدون پارگی و پوسیدگی باشد، لباس جودو در عین استحکام نباید خیلی کلفت، زبر و یا لیز باشد که مانع در دست گرفتن حریف شود.
ب: رنگ آبی یکدست و رنگ سفید یکدست
ج: علائم قابل قبول برروی لباس جودو :
۱- علامت اختصاری کمیـته ملی الـمپیک (پشت لباس جودو) به عرض ۱۱ سانتیمتر
۲- آرم ملی (سمت چپ سینه) حداکثر به اندازه ۱۰۰ سانتیمتر مربع (۱۰×۱۰ سانتیمتر)
۳- علامت تجاری تولید کننده لبه پایین جلو ژاکت سمت چپ، قسمت پائین شلوار سمت چپ و یک سرکمربند حداکثر (۲۰ سانتیمتر مربع ). همچنین به تولید کننده لباس جودو اجازه داده می شود علامت تجاری خود را به جای پایین جودوگی برروی یک آستین به ابعاد ۵* ۲۵ سانتیمتر زده شود.
۴- علایم روی شانه لباس جودو: آرم روی شانه از یقه تا روی بازو در هر دو طرف شانه حد اکثر ۵* ۲۵ سانتیمتر.
۵- آگهی روی آستین ها: در هر آستین به اندازه ۱۰*۱۰ سانتیمتر ( آگهی متفاوت اجازه داده می شود) این ۱۰۰ سانتیمتر مربع باید در تماس با قسمت پایین نوارهای شانه نصب شود.
۶- نوشتن مقام های کسب شده در مسابقات جودو. مقام های ( اول– دوم– سوم ) در بازیهای المپیک یا قهرمانی جهان به ابعاد۶ * ۱۰ سانتیمتر در انتهای طرف جلوی سمت چپ لباس جودو می تواند قرار بگیرد.
۷- نام ورزشکار می تواند روی کمربند جودو و پایین لبه ژاکت و بالای شلوار (کنارچاک) حداکثر به اندازه ۳×۱۰ سانتیمتر نوشته شود. نام ورزشکار در بالای علامت اختصاری کمیته ملی المپیک پشت جودوگی به صورت چاپی یا دوخته شده حروف می تواند ۷ سانتی متر ارتفاع و طول اسم حداکثر ۳۰ سانتیمتر باشد، این مستطیل ۷*۳۰ سانتیمتر باید ۳ سانتیمتر زیر یقه ژاکت و ۴ سانتیمتر با آرم کمیته ملی المپیک فاصله داشته باشد.