به نظر می رسد که دوچرخه - این وسیله نقلیه کلاسیک - در کشورهای پیشرفته و مدرن کاربرد بیشتری دارد تا در کشورهایی نه کاملا پیشرفته نظیر ایران. برای مثال در اکثر کشورهای اروپایی دوچرخه دارای ارزشی مثل یک ماشین سواری (و حتی بیشتر) است. در این کشورها برخی از دوچرخه ها (نسبت به مدل و کاراییشان) گاها" از خودروهای مدل بالا نیز گرانترند.
این ارزش به دلیل قابلیتهایی نظیر حمل و نقل آسان، ورزش آسان و بی ضرر بودن برای محیط زیست است. دوچرخه سواری همیشه به عنوان ورزشی ساده برای تمام سنین پیشنهاد می شود. این ورزش می تواند هم سبک انجام شود و هم سنگین. برای انجام ورزش دوچرخه سواری لازم نیست که شخص مثلا" تمریناتی خاص را انجام دهد و یا موقعیت فیزیکی آن از شرایطی خاص برخوردار باشد.
تاریخچه دوچرخه‌سواری به عنوان یک ورزش با تاریخچه خود دوچرخه، ارتباط کامل دارد.
اولین فرد در تاریخ که سوار بر دوچرخه شد، یک فرانسوی به نام سیوراک (sivrac) بود. سیوراک، در سال 1690 میلادی دوچرخه‌ای چوبی ساخت که شاخه‌هایی عمودی بر روی چرخهای آن قرار داشت و هر دو چرخ به وسیله یک چوب افق به هم متصل می‌شد. این دستگاه، پنجه رکاب نداشت و حرکت آن به کمک فشار دادن پاها بر روی زمین صورت می‌گرفت. اهالی پاریس، دوچرخه سیوراک را اسب چوبی عنوان داده بودند.
اسب چوبی گرچه تعجب مردم پاریس را برانگیخته بود، چندان مورد استقبال قرار نگرفت و فقط فروشندگان دوره‌گرد بودند که برای حمل بار از آن استفاده می‌کردند.
در سال 1817، در شهر کارلسروهه آلمان شخصی به نام بارون فون دریاس دوچرخه پایی کاملتری ساخت و یک زین کوچک هم بر روی آن قرار داد. دوچرخه‌های فون دریاس به زودی در چند پایتخت اروپایی به مردم معرفی شد و شخصی به نام دنیس جانسون یکی از آنها را با خود به انگلستان برد تا از روی آن بسازد و بفروشد.
دنیس جانسون کلاسهایی برای آموزش فن دوچرخه‌سواری ترتیب داد و با این کار مشتاقان بسیاری برای کالای خود به وجود آورد. به این ترتیب، کار و بار دنیس جانسون به قدری گرفت که دوچرخه‌سواری تبدیل به یکی از تفریحات محبوب و متداول روز شد.
در سال 1818، شخصی به نام بارون ساوربرن در فرانسه دوچرخه‌ای ساخت که دارای چرخ بسیار بزرگی در جلو و چرخ کوچکی در عقب بود. به چرخ جلو این دوچرخه عجیب، طنابی دایره‌وار (به صورت حلقه) بسته می‌شد که راننده باید آن را با دست می‌کشید تا چرخ جلو به حرکت درآید و دستگاه را به جلو ببرد. چنین کاری فقط از عهده بندبازها و دوچرخه سوارهای بسیار ماهر بر می‌آمد. از روی این دستگاه عده زیادی افتادند و مجروح و مصدوم شدند.
در سال 1834، آهنگری اسکاتلندی به نام مک میلان برای دوچرخه پنجه رکاب اختراع کرد تا دیگر احتیاجی به فشار پا بر روی زمین نباشد. مک میلان دوچرخه خود را به تدریج و طی پنج سال چنان کامل کرد که می توانست تا 22 کیلومتر در ساعت سرعت بگیرد. خود مک میلان نمایشهایی هم برپا می‌کرد تا به مردم ثابت کند که وسیله نقلیه او چه اندازه مطمئن و بی‌خطر است. دوچرخه مک میلان اکنون در موزه لندن نگهداری میشود.
نخستین مسابقه دوچرخه‌سواری در سال 1868 در محلی به نام هندون در انگلستان انجام شد. در همین سال یک کارخانه سازنده دوچرخه در فرانسه، مسابقه‌ای نمایشی به مسافت 1200 کیلومتر (دور فرانسه) ترتیب داد تا برای محصولات خود تبلیغ کند.
پایه های فدراسیون بین المللی دوچرخه سواری، در سال 1900 با تأسیس اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری، ریخته شد. مرکز این اتحادیه در شهر پاریس بود. در حال حاضر فدراسیون بین‌المللی دوچرخه‌سواری که آن را به اختصار فیاک می‌نامند و از طرف کمیته بین‌المللی المپیک نیز به رسمیت شناخته شده است، به کار توسعه، هدایت و ایجاد مقررات جدید می‌پردازد.
انواع دوچرخه
فیاک عضو اصلی اتحادیه بین‌المللی دوچرخه‌سواری نیز هست. مقر فیاک در شهر رم قرار دارد. مشهورترین مسابقات دوچرخه‌سواری جاده در دنیا، تور دوفرانس است که مسافتی بالغ بر 3500 کیلومتر را در بر می‌گیرد. تور دوفرانس در سال 1903 به ابتکار هانری دگرانژ سردبیر مجله آتو در فرانسه پا گرفت و از آن تاریخ به بعد همه ساله به طور منظم و با شرکت بهترین دوچرخه‌سواران جهان برگزار میشود.
تا به حال انواع مختلفی از دوچرخه ارایه شده است که البته دو نوع مهم آن، نوع کراس (Cross) و کوهستان (Mountain) هستند. نوع دیگری که طرفدار زیادی هم دارد نوع BMX است که البته این نوع معمولا برای تفریحات به اصطلاح Extreme (غیر عادی) - نظیر حرکات نمایشی استفاده می شود. به هر حال اگر شما این وسیله را برای ورزش روزانه و یا وسیله ای نقیله انتخاب می کنید، بهتر است نسبت به کارایی خود یکی از دو نوع کراس یا کوهستان را برگزینید.
دوچرخه کوهستان:
اما نوع دیگر دوچرخه است که معمولن برای مسیرهای کوهستانی و پر فراز و نشیب استفاده می شود. این نوع دوچرخه معمولا دارای لاستیک هایی پهن و بدنه ای مستحکم است، که این موضوع به دلیل بالا بردن استقامت در مسیرهای کوهستانی و غیر صاف می باشد. فرمان نوع کوهستان نیز معمولا صاف یا دارای شاخکهای رو به بالا (و یا پایین) است که این موضوع باعث کنترل دوچرخه در دوحالت عادی و استقامتی می شود.
دوچرخه کراس:
یا به قول خودمان کورسی، نوعی است که برای جاده و یا مسیرهای صاف استفاده می شود. کراس معمولا دارای چرخه های نازک و بدنه ای سبک است. استفاده از نوع کراس سبب می گردد تا نیروی کمتری صرف حرکت کنید. از کراس معمولا برای شتاب بیشتر استفاده می شود. فرمان کراس که معمولا شکلی رو به پایین دارد در دو حالت قابل هدایت است. این قابلیت باعث می شود تا راننده در دوحالت - نسبت به شتاب لازمه - دوچرخه را براند. البته بعضی از مدل های کراس دارای فرمانی صاف هستند.
فواید این ورزش جذاب
• سلامت روان را تقویت میکند
• عضله‌ها را می‌سازد
• به کاهش وزن کمک میکند
• میتوانید دو بار صبحانه بخورید
• سلامت ریه‌ها را تقویت میکند
• خطر ابتلا به بیماری قلبی و سرطان را کاهش میدهد
• نسبت به دویدن آسیب‌های کمتری دارد
• مهارت مسیریابی را افزایش میدهد
• باعث صرفه‌جویی در وقت میشود
• خواب بهتری به همراه دارد
• مبارزه با سرطان
• زندگی زناشویی را بهبود می‌بخشد
• آگاهی موقعیتی را تقویت میکند
• قدرت مغز را افزایش میدهد
• التیام کلسترول خوب
• تقویت سیستم ایمنی
• برای داشتن حس خوب
توصیه هایی مفید برای دوچرخه سواران
اگر شدت دوچرخه سواری زیاد باشد سیستم قلبی و عروقی با سلامت بهتری بکار خود ادامه می‌دهند. شخصی کـه دوچرخه سوار می‌باشد در هر ساعت بـه‌صورت حدودی پانصد کالری در بدنش سوزانده میشود.رعایت نکاتی توسط دوچرخه سواران بـه منظور پیشگیري از آسیب دیدگی الزامی می‌باشد.
از کلاه ایمنی استفاده کنید
در ایالات امریکا سالانه شش هزار دوچرخه‌سوار دچار آسیب‌دیدگی می شوند. آسیب‌دیدگی ناحیه سر ۷۵ درصد این آسیب‌دیدگی‌ها را تشکیل میدهد. استفاده از کلاه ایمنی میتواند تا ۹۰ درصد از احتمال آسیب مغزی بکاهد. از کلاه‌هایي استفاده کنید کـه استاندارد باشند.
مطمئن شوید کـه دوچرخه اندازه شماست
هنگام خرید دوچرخه مطمئن شوید کـه اندازه شماست. دوچرخه خودرا از جاییکه معتبر باشد بخرید.
صندلی آسان انتخاب کنید
بعضی صندلی‌هاي دوچرخه آسان‌تر هستند. طراحی زین دوچرخه نو برای زنان و مردان متفاوت اسـت.
آرام شروع کنید
اگر آمادگی جسمانی زیادی ندارید ابتدا دوچرخه‌سواری را آرام شروع کنید. تنها ۳۰ دقیقه رکاب بزنید و ابتدا بر روی سطح صاف حرکت کنید و بتدریج میتوانید شدت حرکت را افزایش دهید. بعد از مدتی میتوانید بر روی سطح شیب دار حرکت کنید.
لباس آسان بپوشید
اگر زیاد دوچرخه‌سواری میکنید لباس مخصوص این ورزش را تهیه کنید. این لباس کمتر بدن را دچار حساسیت میکند. کفش هاي مخصوص دوچرخه‌سواری نیز رکاب زدن برای شـما آسان‌تر می کند.
خوب ترمز کنید
هنگامیکه میخواهید ترمز بگیرید از انتهای اهرم ترمز را فشار دهید تا کامل ترمز کار کند. در شرایطی کـه زمین خیس باشد و بر روی سر پایینی‌ها باید مراقب باشید کـه درست ترمز کنید. بسیار شدید ترمزها را فشار ندهید.