پرتاب دیسک از جمله رشته‌های قدیمی دو و میدانی است که در بازی‌های المپیک طرفداران زیادی در هر دو بخش آقایان و بانوان دارد. پرتاب دیسک در کشور ایران حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.
پرتاب دیسک یکی از رشته‌های ورزش دو و میدانی است که سابقه باستانی دارد. ورزشکاران وسیله‌ای به نام “دیسک” را پرتاب می‌کنند و پرتاب کننده ای که بتواند دیسک را بیشتر و دورتر پرتاب کند، برنده مسابقه خواهد بود. پیشینه پرتاب دیسک به ۷۰۸ سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. در آن زمان مجسمه سازی به نام “مایرون” مجسمه‌ای ساخت که نشان دهنده یک فرد در حال پرتاب دیسک بود، امروزه با گسترش ورزش‌های دو و میدانی مجسمه “دیسکوبولوس” به مشهور‌ترین اثر این هنرمند تبدیل شده است. همچنین هومر در کتاب ایلیاد خود به پرتاب دیسک اشاره کرده است. پرتاب دیسک یکی از مواد پنج گانه ورزش یونان باستان بود. در آن زمان دیسک‌ها از جنس آهن و برنز ساخته می‌شدند، در نتیجه از دیسک‌های امروزی سنگین‌تر بودند. امروزه پرتاب دیسک یکی از ورزش‌های المپیک در بخش مردان و زنان است.
دیسک
دیسک دایرهای شکل است. جنس دیسک می‌تواند چوب یا هر ماده مناسب دیگری باشد، اما لبه‌ی آن فلزی است. لبه آن کاملا گرد و قطر آن ۶ میلی متر است. اما ضخامت میانه دیسک بیشتر و در حدود ۴۴ تا ۴۶ میلی متر است. وزن دیسک برای مردان ۲ کیلوگرم و قطر آن بین ۲۱۹ تا ۲۲۱ میلی متر و برای زنان ۱ کیلوگرم و با قطر ۱۸۰ تا ۱۸۲ میلی متر است. دیسک‌ها باید متقارن ساخته شوند تا تعادل خود را حین پرواز در هوا حفظ کنند
روش پرتاب دیسک
این روش برای افراد راست دست است و افراد چپ دست می توانند عکس آن را انجام دهند:
پا های خود را هم اندازه با عرض شانه ها باز کنید و بازو های دست خود را صاف نگه دارید. می توانید از تکنیک زانو-چانه-انگشت پا استفاده کنید، طوری که زانو و انگشت های پای چپ و چانه شما در یک امتداد قرار بگیرند. درون دایره پرتاب قرار بگیرید و پای چپ خود را سمت بیرون دایره و پای راست خود را با زاویه ۹۰ درجه نسبت به پای چپ خود قرار دهید. اگر یک ساعت را در نظر بگیرید پای چپ بر روی ساعت ۱۲ و پای راست بر روی ساعت سه قرار می گیرند. در دست های خود نوسان ایجاد کنید تا طول اندازه حرکت بالاتنه خود را مشخص کنید. دست راست خود را بر روی دیسک و دست چپ را به عنوان تکیه گاه در زیر دیسک قرار دهید. انگشتان خود را در لبه های دیسک به اندازه یک بند انگشت خم کنید تا از افتادن آن جلوگیری نمایید. بازو های خود را صاف نگه دارید سر خود را پایین گرفته و آماده پرتاب شوید. دست خود را تا زاویه ۴۰-۵۰ درجه حرکت دهید. بهترین زاویه برای پرتاب ۴۵ درجه است، چراکه بیشترین برد ممکن را برای پرتاب دیسک بوجود می آورد. هنگامی که دست را حرکت می دهید پایین تنه خود را نیز تکان دهید تا چرخش بیشتر شود. زمانی که احساس کردید دست ها را به اندازه کافی حرکت داده اید شروع به پرتاب دیسک کنید. مواظب باشید که از دایره خارج نشوید.
ناحيهٔ پرتاب ديسک
ديسک از دايره‌اى به قطر ۵/۲ متر که داخل يک قفس ساخته‌شده و تنها با حلقه‌اى از آهن که معمولاً با رنگ سفيد رنگ‌آميزى شده و به‌شکل دايره درآمده است پرتاب مى‌شود. کف دايره بايد از جنس سختى مانند سيمان يا آسفالت باشد و نبايد خيلى صاف باشد به طورى‌که پرتاب‌کننده روى آن سُر بخورد. کف کاملاً مسطّح، دايره بايد در حدود ۱۴ تا ۲۶ ميلى‌متر پائين‌تر از لبهٔ بالائى حلقه آهنى باشد.
ناحيهٔ فرود پرتاب ديسک محدوده‌اى با قطاع ۴۰ درجه مى‌باشد که با دو خط يا نوار ۵ سانتى‌مترى مشخص مى‌شود. اين محل بايد خاک نرم يا چمن باشد تا از شکسته‌شدن ديسک‌ها جلوگيرى کند. براى تعيين قطاع ناحيهٔ فرود (۴۰ درجه)، از مرکز دايره ضلعى به‌طول ۲۰ متر به‌عنوان يک‌طرف قطاع ترسيم کنيد، سپس ضلع دوم قطاع را طورى ترسيم کنيد که فاصلهٔ دو ضلع به طول ۲۰ متر از مرکز دايره، ۶۸/۱۳ متر شود و سپس اين دو خط را امتداد دهيد تا قطاع کامل يا ناحيهٔ فرود پرتاب ديسک به‌دست آيد.
مسابقات پرتاب دیسک
ترتيب پرتاب شرکت‌کنندگان با قرعه‌کشى تعيين مى‌شود. اگر تعداد شرکت‌کنندگان بيش از ۸ نفر باشد، به هر نفر اجازهٔ سه پرتاب داده مى‌شود و به ۸ نفرى که نتايج بهترى کسب کرده‌اند اجازهٔ سه پرتاب ديگر (يعنى مجموعاً ۶ پرتاب) داده مى‌شود.
چنانچه تعداد پرتاب‌کنندگان ۸ نفر يا کمتر باشد، به هر نفر اجازهٔ ۶ پرتاب داده مى‌شود که چون در اين حالت مسابقات به‌صورت نهائى برگزار مى‌شود، رده‌بندى از روى بهترين نتايج هر شرکت‌کننده تعيين مى‌شود.
هر پرتاب‌کننده مجاز است پرتاب خود را در محدودهٔ زمانى يک دقيقه انجام دهد. قبل از شروع مسابقه معمولاً به هر پرتاب‌کننده اجازهٔ دو پرتاب تمرينى در داخل دايرهٔ مسابقه داده مى‌شود ولى پس از شروع مسابقه ورزشکار مجاز نيست و نمى‌تواند از دايرهٔ مسابقه براى تمرين استفاده کند.
اندازه‌گيرى مسافت پرتاب‌شده با متر نوارى غيرقابل انعطاف انجام و تا مقياس يک سانتى‌مترى خوانده مى‌شود. چنانچه دو نفر تساوى کنند، دومين پرتاب بهتر و در صورت تساوى مجدد سومين پرتاب بهتر تا آخر، در نظر گرفته مى‌شود.
در مسابقاتى که به‌صورت دو مرحله‌اى اجرا مى‌شود، معمولاً از سوى کميتهٔ فنى مسافتى به‌عنوان حدّ نصاب ورودى درنظر گرفته مى‌شود و هر پرتاب‌کننده که در يکى از سه پرتاب مجاز خود موفق به کسب حدّ نصاب ورودى گردد به مرحلهٔ نهائى راه پيدا خواهد کرد.
قوانین
بدنه دیسک باید جامد یا توخالی باشد و از جنس چوب یا مادهٔ مناسب دیگری با لبه‌ای از فلز و به‌شکل دایرهٔ کامل ساخته شود. لبهٔ دیسک باید کاملاً گرد و شعاع آن 6 میلی‌متر باشد. ضخامت دیسک در قسمت وسط بیشتر است و باید در حدود 44 تا 46 میلی‌متر باشد. وزن دیسک برای مردان 2 کیلوگرم و قطر آن حداکثر 221 و حداقل 219 میلی‌متر و برای زنان 1 کیلوگرم و قطر آن حداکثر 182 و حداقل 180 میلی‌متر است. دیسک‌ها باید طوری ساخته شوند که همواره دارای حالت تعادل باشند و دوطرف آنها متقارن باشد.
ناحیهٔ پرتاب دیسک از دایرهای به قطر 5/2 متر که داخل یک قفس ساخته‌شده و تنها با حلقه‌ای از آهن که معمولاً با رنگ سفید رنگ‌آمیزی شده و به‌شکل دایره درآمده‌است تشکیل می‌شود. کف دایره باید از جنس سختی مانند سیمان یا آسفالت باشد و نباید خیلی صاف باشد به طوری‌که پرتاب‌کننده روی آن سُر بخورد. کف کاملاً مسطّح، دایره باید در حدود 14 تا 26 میلی‌متر پائین‌تر از لبهٔ بالائی حلقه آهنی باشد.
ناحیهٔ فرود پرتاب دیسک محدوده‌ای با قطاع 40 درجه می‌باشد که با دو خط یا نوار 5 سانتی‌متری مشخص می‌شود. این محل باید خاک نرم یا چمن باشد تا از شکسته‌شدن دیسک‌ها جلوگیری کند. برای تعیین قطاع ناحیهٔ فرود (40 درجه)، از مرکز دایره ضلعی به‌طول 20 متر به‌عنوان یک‌طرف قطاع ترسیم کنید، سپس ضلع دوم قطاع را طوری ترسیم کنید که فاصلهٔ دو ضلع به طول 20 متر از مرکز دایره، 68/13 متر شود و سپس این دو خط را امتداد دهید تا قطاع کامل یا ناحیهٔ فرود پرتاب دیسک به‌دست آید.