ورزش شمشیربازی كه قدمتی طولانی دارد، به صورت دو نفره برای آقایان و بانوان انجام می شود. مسابقات شمشیربازی، هم بصورت انفرادی و هم بصورت تیمی صورت می گیرد. شمشیربازها در موقع مسابقه می بایست لباس های مخصوصی بپوشند و از دستكش، لباسی مخصوص و یك ماسك با تور فلزی استفاده نمایند تا صورت و بدن از ضربه های احتمالی حریف محفوظ بماند.
به لباس شمشیربازها یك كابل سیم متصل است، این سیم به دستگاه مخصوصی ارتباط پیدا می كند كه می تواند ضربه های وارد را ضبط و محاسبه كند. محوطه مسابقه شمشیربازی كه به آن پیست می گویند، چهارده متر طول و 8/1 تا دو متر پهنا دارد. این پیست با هفت خط افقی به نواحی مختلف تقسیم می شود و جنسی شبیه توری فلزی دارد.
انواع شمشیرها
فلوره
فلوره شمشیری است به وزن 500 گرم و به طول 110 سانتی متر كه شامل دسته، گارد و تیغه می باشد. تیغه شمشیر فلوره از جنس فولاد آلیاژی است كه خاصیت فنری دارد. در نوك تیغه این شمشیر تكه ای قرار دارد كه هرگاه بازیكن بتواند فشاری معادل 500 گرم نیرو بر بدن حریف وارد كند، این ضربه روی دستگاه مخصوص ضبط می شود.
تعداد ضربات برای زنان و مردان، 5 ضربه برای مدت ۳ دقیقه است (دور مقدماتی) و دور حذفی، 15 ضربه در 3 زمان 3 دقیقه ای می باشد. مسابقات فلوره تنها به وسیله یك سرداور قضاوت می شود و ضربه ای امتیاز می گیرد كه به جلیقه ای وارد شود كه نیم تنه بالای بدن را می پوشاند به جز دست شمشیرباز و هدف در این رشته قسمت جلو وپشت سینه است.
اپه
اپه شمشیری است به طول 110 سانتی متر و وزن 770 گرم كه ضخامت تیغه آن بیشتر از تیغه فلوره است. مقطع تیغه اپه مثلث شكل است و در این رشته هم مانند فلوره ضربه ها به وسیله دستگاه مخصوص ضبط می شود.برای ثبت امتیاز، شمشیرباز باید 750 گرم نیرو بر نوك شمشیر وارد كند تا دستگاه ضربه را ثبت نماید. هدف در بازی اپه، تمام بدن است و تعداد ضربات، 5 ضربه در ۳دقیقه می باشد كه برای هر بازی در نظر گرفته می شود. البته تنها ضربه با نوك شمشیر ملاك امتیازدهی است.
سابر
شمشیر سابر 500 گرم وزن دارد و طول آن 105 سانتی متر است كه شامل 88 سانتی متر طول تیغه است. هدف در این رشته، همه قسمتهای بالای بدن است و می توان هم با نوك شمشیر و هم از پهلو به صورت پرش ضربه وارد آورد.در سالهای اخیر، مسابقات سابر به صورت الكتریكی درآمده و قضاوت مسابقات با یك سرداور است. برای برد، تعداد 5 ضربه در مدت ۳دقیقه لازم است. حركات و سرعت عمل در سابر بسیار بیشتر و سریعتر از دو رشته دیگر (فلوره و اپه) است و با ضربات نوك و لبه آن امتیاز به دست می آید.
اصطلاحات شمشیربازی
اتک: گرفتن حالت حمله به خود رااتک می گویند. در این حالت، شمشیرباز دست را پیش می گیرد و حمله می كند و طرف دیگر دفاع كننده است.
گارد شمشیر: قسمتی از شمشیر است كه دست را در مقابل حریف حفاظت می كند.
فول: خطا و نقض قانون بازی است. عمده خطاها عبارتند از:
1- بی ادبی و توهین به حریف.
2- اعتراض به داور یا حریف پس از اعلان رأی داوران.
3- گرفتن بدن حریف و جلوگیری از بازی وی.
4- نداشتن وسایل كامل مسابقه.
5- پرتاب كردن شمشیر به طرف حریف.
6- خشونت پس از اخطار.
7- تكرار حمله به حریف بعد از فرمان ایست داور.
رده های سنی مسابقات
- نونهالان (زیر 14 سال).
- نوجوانان (زیر 17 سال).
- جوانان (زیر 20 سال).
- بزرگسالان (سن آزاد است).
تعداد نفرات: یك تیم شمشیربازی از 4 نفر تشكیل می شود كه شامل 3 نفر اعضای اصلی و 1 نفر ذخیره می باشد، البته مسابقات به شكل انفرادی و تیمی انجام می شود.
مدت مسابقه: زمان هر مسابقه 4 دقیقه می باشد و وقت های تلف شده در حین مسابقه محاسبه می شود. با دستور سرداور بازی شروع می شود و بعد از هر ضربه امتیازدار، دو شمشیر باز به وضع سابق خود در پشت خط گارد باز می گردند.
پوشش اصلی شمشیربازی
بیشتر پوشش های محافظت کننده در ورزش شمشیربازی از پنبه سخت یا نایلون ساخته شده اند. علاوه بر این موارد، الیافتی به نام کولار در فرم های پیشرفته تر لباس ها به کار گرفته می شود. نسبت استحکام به وزن کولار زیاد است، چراکه از پاراآرامید های سبک و قوی تشکیل شده است. کولار به صورت نخ یا تکه پارچه در پوشش های شمشیربازی وجود دارد.
ژاکت: ژاکت شمشیربازی دارای بندی است که از میان پاها می گذرد. طراحی ژاکت در فرم های مختلف تفاوت هایی دارد. در فلوره، ژاکت در امتداد کمر قرار می گیرد. همچنین یک پارچه گلوپوش اطراف یقه دوخته می شود تا از ورود تیغه شمشیر به زیر ماسک و اطراف گردن جلوگیری شود.
ماسک: ماسک دارای یک پیش بند است که از گردن مراقبت می کند. این ماسک باید قدرت دوازده کیلوگرم بر سطح را در ناحیه تور فلزی جلو صورت و 350 نیوتون را در قسمت پیش بند تحمل کند. البته میزان مقاومت و اجزای دیگر ماسک در مسابقات بین المللی مختلف متنوع است.
دستکش: دستگیره شمشیر باید با یک دستکش مخصوص گرفته شود. شمشیربازی دارای یک دستکش پوشیده و بلند است که از برخورد تیغه شمشیر به دست و ایجاد مصدومیت پیشگیری می کند. وجود دستکش در دست گرفتن بهتر شمشیر تاثیر زیادی دارد.
شلوارک مخصوص: در شمشیربازی یک شلوارک کوتاه تا زانو پوشیده می شود. این شلوارک باید 10 سانتی متر از ژاکت را نیز پوشش دهد.
جوراب و کفش: جوراب های شمشیربازی بلند هستند و تا بالای زانوی ورزشکار را پوشش می دهند. کف کفش شمشیربازی صاف است. برای پیشگیری از پارگی کفش در حالت لانژ شمشیربازی، سطوح داخلی کفش تا حد زیادی تقویت شده اند.
اتصالات الکترونیکی: برای درج امتیازات به صورت الکترونیکی، شمشیرباز یک جلیقه با خاصیت فلزی به نام (lamè) را بر روی ژاکت به تن می کند. برای مثال در انتهای یک فلوره الکترونیکی یک دکمه با سه پین (A, B, C) دارد. در پشت گارد محافظ شمشیر یک گیرنده وجود دارد. سیم متصل به بدن، اسلحه و جلیقه را به یک حلقه متصل می کنند. در اسلحه های مختلف، به علت تفاوت در ناحیه هدف بدن شمشیرباز، پین های ذکر شده به پوشش های متفاوتی متصل می شوند تا در امر امتیاز دهی نقش خود را به خوبی ایفا کنند.