ماشین خودران، خودرویی است که میتواند محیط اطراف خود را به خوبی و
درستی درک کرده و با کمترین کمک انسان )گاهی هم بدون هیچ دخالتی(،
حرکت کند. این محصولات با کمک انواع و اقسام سنسورها که بخشهای
مختلفی هم دارند، در جاده و خیابان به مسیر خود ادامه میدهند . قطعا با توجه به نوع تکنولوژی استفاده شده یا حتی نام این نوع ماشینها،
تصور میکنید که بخشی صنعتی بسیار نو و جدید هستند، اما نکته جالب
اینجاست که تلاش برای ساخت خودروهای اتوماتیک، از سالهای گذشته آغاز
شده است . ایده پردازی درباره این خودروها و انجام انواع آزمایشات و تحقیقات در این
زمینه، به دهه 20 میلادی برمیگردد. البته که این تحقیقات و آزمونها حدودا
30 سال به طول انجامید و سرانجام در دهه 50 میلادی، آزمون و خطاهای
امیدوارکنندهای صورت گرفت. بنابراین قدمت ایده این خودروها بسیار بیشتر
از آن است که ما فکرش را میکنیم . سال 1925 در خیابانهای ،» کنترل رادیویی هودینا « بود که کمپانی
نیویورک، محصولی جدید و خارقالعاده را به نمایش گذاشت. این محصول که
شناخته میشد، از طریق امواج رادیویی » اعجوبه آمریکایی « خودرویی به نام
و از راه دور کنترل شده و در خیابانها و ترافیک سنگین حرکت میکرد. این
اعجوبه یک چَندلِر 1926 ( 1926 Chandler) و مجهز به آنتن بود. کسی
که این ماشین را کنترل میکرد، فردی بود در ماشین پشتی که با فرستادن
امواج رادیویی، به حرکت چندلر کمک میکرد . سال بعد، یعنی در سال 1926 ، از این تکنولوژی کمپانی هودینا برای یک
شبح اتوماتیک « محصول دیگر به نام » (Phantom Auto) استفاده شد . اولین ماشینهای خودران واقعی ساخته شده در تاریخ، متعلق به دهه 80
میلادی هستند. این ماشینها، نتیجه پروژه برندهایی مثل مرسدس بنز
(Mercedes-Benz) و برخی دانشگاهها بودند. از سال 1987 تا به
امروز، کمپانیهای زیادی شروع به تحقیق در این زمینه کرده و اقدامات
زیادی برای ساخت خودرانها انجام دادهاند. از جمله این کمپانیها میتوان به
برندهایی همچون مرسدس بنز، جنرال موتور (General Motors) ، بوش
(Bosch) ، نیسان (Nissan) ، تویوتا (Toyota) ، آئودی (Audi) و…
اشاره کرد. در سال 2013 ، کمپانی ویسلَب (VisLab) ، از محصولی به نام
BRAiVE رونمایی کرد. این ماشین اتوماتیک در خیابانهای پر پیچ و خم و
پر ترافیک، به راحتی حرکت میکرد . آشنایی با انواع خودرانها
بر اساس تعاریف استاندارد، این نوع خودروها به شش دسته و سطح تقسیم
میشوند : سطح صفر: سیستم به طور خودکار یک سری هشدار برای راننده ارسال
میکند. حتی ممکن است در مواقع بسیار ضروری در رانندگی مداخله کند، اما
فعالیتش به همین نقطه ختم میشود . سطح یک )دستها بر روی فرمان قرار دارند(: در این سطح، راننده و سیستم
هر دو در پروسه رانندگی نقش دارند. از جمله این سیستمها میتوان به
تکنولوژیهایی همچون سیستم کنترل کروز انطباقی، سیستمی که چرخ فرمان
را کنترل میکند، دستیار پارک، سیستم ترمز اضطراری و… اشاره کرد . سطح دو )دستها بر روی فرمان قرار ندارند(: در سطح 2، سیستم به صورت
کامل کنترل خودرو و وظایفی مانند گاز دادن، ترمز کردن و حرکت فرمان را
بر عهده دارد. با این حال، راننده باید به طور کامل هوشیار باشد که در مواقع
اضطراری و پرخطر، آگاهانه مداخله کرده و کنترل خودرو را در دست
بگیرد . سطح سه )میتوانید از جاده چشم بردارید(: در این سطح، راننده میتواند با
خیال راحت، توجه خود را به هرچیزی به غیر از جاده معطوف کند. به طور
مثال میتواند با تلفن همراه صحبت کرده و یا حتی فیلم تماشا کند. در این
سطح، سیستم به خوبی میتواند موقعیتهای اضطراری را مدیریت کرده و در
صورت لازم سریعا عکس العمل نشان دهد. با این حال، در برخی موارد
سیستم از راننده میخواهد که حواس خود را به جاده معطوف کند. سیستم
میتواند نقش کمک راننده را در این ماشینها به عهده بگیرد . سطح چهار )هیچ توجهی لازم نیست(: در این سطح، هیچ گونه توجهی از
سوی راننده لازم نیست. یعنی راننده میتواند با خیال راحت صندلی خود را
ترک کرده و حتی بخوابد. این سیستم فقط در برخی مناطق خاص پشتیبانی
میشود. در نقاط دیگر و در صورت عدم به دست گرفتن کنترل توسط راننده،
سیستم میتواند ماشین را پارک و سفر را متوقف کند . سطح پنج )آپشن فرمان دلخواه است(: در این سطح، هیچ دخالت انسانی
صورت نمیگیرد و تمامی فعالیتها بر عهده سیستم است .
بازیگران بزرگ صنعت خودران
صنعت خودران را میتوان یک صنعت تلفیقی به حساب آورد چراکه بازیگران
متعددی حالا در آن حضور دارند اعم از تولیدکنندگان سنتی بازار خودرو تا
شرکتها و استارتآپهایی که به تازگی به این عرصه قدم گذاشتهاند . برخی از بزرگترین سازندگان خودروهای خودران عبارتند از بیام دبلیو،
تسلا، فورد، جنرال موتورز، نیسان، دایملر، تویوتا، فولکس واگن، ولوو و
Waymo. شرکت بیامو در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد با همکاری شرکتهای اینتل و
Mobileye تولید سری خودروهای کاملا خودران را از سال ۲۰۲۱ آغاز
خواهد کرد . در سال ۲۰۱۶ شرکت BMW همکاری خود با اینتل و Mobileye را برای
توسعه خودروهای خود اعلام کرده و هدف بلندپروازانهای برای وارد کردن
خودکار و کاملا خودکار به تولید سری را تا سال ۲۰۲۱ آغاز کرد. با این حال
این شرکت اعلام کرد که با همکاری با شرکت دایملر )شرکت مادر مرسدس
بنز( خودروهای رده ۴ خودران را تا سال ۲۰۲۴ عرضه میکند. شرکتهای
هوندا، فورد، تویوتا و Waymo نیز هدفگذاری مشابهی را اعلام کردهاند.
ماجرای تولید و تست این خودروها پیچیدگیهای زیادی را بر سر راه بازیگران
آن به وجود آورده و باعث شده بسیاری از پیشبینیها در این زمینه مورد تجدید
نظر قرار گیرد . از تصادفات مختلف گرفته تا بروز اشکالات در تولید خودروها و تجهیزات
خودران همه مشخصکننده این است که مسیر تولید این خودروها به آن شکلی
که بازیگران آن تصور میکردند، نیست. همین هفته ایلان ماسک، مدیرعامل
تسلا که رشد سهام شرکتش او را به نزدیکی صدر جدول ثروتمندترین افراد
جهان رسانده، اعتراف کرد که آخرین نسخه اتوپایلوت )سیستم خودران تسلا(
ایراد دارد. ماسک در توییت خود نوشت ۲. ۹: «FSD Beta در واقع یک
نرمافزار ناوبری عالی نیست، اما تیمهای خلبان خودکار و هوش مصنوعی در
تلاش هستند تا آن را در اسرع وقت بهبود بخشند. ما در تلاش هستیم تا یک مدل
برای بزرگراهها و خیابانهای شهر داشته باشیم، اما نیاز به بازآموزی گسترده
دارد .»
تسلا پیش از این چندین مورد تصادف را ثبت کرده و همین انتقادها را از این
سیستم افزایش داده است هرچند اتوپایلوت فعلا به صورت کمک خودران در
خودروهای این شرکت مورد استفاده قرار میگیرد . توییت ایلان ماسک در روز دوشنبه تنها چند روز پس از آن منتشر شد که او
روز تسلا « در رویدادی به نام AI» درباره تسلا در سیستمها و اجزای
خودگردان سخن گفته بود. همچنین همزمان با آغاز تحقیقات رسمی درباره
سیستم خودران در خودروهای تسلا توسط مقامات فدرال ایمنی وسایل نقلیه در
ایالات متحده آغاز شد . یکی دیگر از بازیگران بزرگ این عرصه شرکت Waymo است که تحت
مالکیت شرکت آلفابت )گوگل( فعالیت میکند . Waymo اخیرا اعلام کرده که
میخواهد سرویس خودران خود را برای عدهای از ساکنان سانفرانسیسکو ارائه
کند . این شرکت امیدوار است تا ۳ سال دیگر سرویس تاکسی روباتیک را در این
شهر افتتاح کند. همین موضوع نشان میدهد هنوز فرصت زیادی با استفاده از
سیستم تمام خودران این شرکت باقی مانده است . خودروهای برقی جاگوار I-PACE SUV این شرکت برای ساکنان بخشهای
غربی و جنوبی این شهر سرویسرسانی میکنند. البته رانندهای پشت فرمان
خودرو حضور دارد و آماده است تا در مواقع اضطراری کنترل وسیله نقلیه
خودران را به عهده گیرد. برای استفاده از این سرویس افراد باید در اپلیکیشن
وایمو ثبتنام کنند . البته در مرحله بعد شرکت آنها را انتخاب میکند. پیشبینی میشود این سرویس
به تدریج برای عده بیشتر و چندصد نفر ارائه شود. البته وایمو به این افراد
اجازه نمیدهد درباره سرویس بهطور عمومی اظهارنظر کنند .