سازهای زهی

 
سازهای زهی
 
شما هم به ساز زدن علاقه دارید؟ درباره سازهای زهی چه می‌دانید؟ ما در این بلاگ پست تصمیم داریم درباره سازهای زهی برایتان بنویسیم، پس اگر به این دست از سازها علاقه دارید این مقاله را از دست ندهید.
ساز زهی به چه نوع سازی گفته می‌شود؟ ساز زهی درواقع به آن دست از سازهایی گفته می‌شود که از طریق سیم یا زه صدا تولید می‌کند. زه به معنی سیم یا تار است و از طریق ارتشاعات آن صدا ایجاد می‌شود. در انتهای بیشتر سازهای زهی یک کاسه و یا شکم وجود دارد، این کاسه به عنوان یک پرده برای کوک‌ها عمل می‌کند، کوک‌ها درون کاسه به کمک خرک ثابت شده‌اند. سازهای زهی به طور کلی به دو دسته تقسیم شده‌اند که عبارت‌اند از زخمه‌ای و مرکب. در ادامه درباره انواع سازهای زهی خواهیم گفت و اطلاعات بیشتری را در اختیارتان خواهیم گذاشت.
انواع سازهای زهی
 
سازهای زهی به طور کلی به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:
⦁    ساز زهی زخمه‌ای
به این ساز، ساز مضرابی نیز گفته می‌شود، دلیل آن نیز این است که با کمک زخمه زدن به سیم و یا مضراب صدا ایجاد می‌شود. در بین موسیقی‌های ایرانی تار، سه تار، تنبور و... جزء سازهای زهی زخمه‌ای هستند. در بین سازهای غربی نیز هارپ، گیتار، ماندولین، کلاون و بانجو جزء این دسته از سازها هستند.
⦁    ساز زهی آرشه‌ای
این سازها به طوری طراحی شده‌اند که برای نواختن آن‌ها باید از آرشه استفاده کرد، آرشه درواقع همان کمان است. سازهایی مانند قیچک و کمانچه در موسیقی ایرانی و ویولا، ویالون، ویونسل و کنترباس در بین موسیقی غربی جزء این دسته از سازها می‌باشند.
⦁    ساز زهی کوبه‌ای
در نواختن این دست از سازها نیز از وسیله‌ای چکش مانند استفاده می‌شود، برای نواختن آن‌ها باید این وسیله‌ها را بر روی سیم بکوبید. پیانو، سنتور، زیلوفون و... نیز جزء سازهای کوبه‌ای می‌باشند.
سازهای زهی زخمه‌ای
گفتیم که سازهای زهی نیز دارای انواع مختلفی هستند، همچنین برخی از آن‌ها را نام بردیم، در این بخش می‌خواهیم درباره این سازها بگوییم و با هم آن‌ها را بررسی کنیم.
سه تار
سه تار یک کاسه گلابی شکل است که به یک دسته وصل است. سه تار و تار از نظر ظاهری بسیار به هم شبیه هستند، اما سه تار دارای جسه‌ای کوچک‌تر است. شکم و یا کاسه سه تار نیز کوچک‌تر و یک تکه است. برای نواختن سه تار سرانگشتان دست چپ بر روی پرده دستان حرکت می‌کند و ناخن انگشت اشاره دست راست نیز به این ساز زخمه می‌زند.
وسعت صدایی سه تار سه اکتاو است، خرک آن نیز کوچک‌تر و دسته آن نازک‌تر از تار می‌باشد.
تار
این ساز دارای کاسه طنین دو قسمتی است، یک قسمت از آن را کاسه و قسمت دیگرش را نقاره تشکیل داده. تار یکی از سازهای اصیل ایرانی است، البته به مرور دارای شکل‌های مختلفی شده است، اما نوع اصیل آن را باید در حالت نشسته بر روی پا قرار داد. کاسه طنین باید در سمت راست و دسته آن نیز در سمت چپ قرار داشته باشد. این ساز طرفداران زیادی دارد و افراد زیادی مشتاق به یادگیری آن هستند.
تنبور
یکی دیگر از سازهای زخمه‌ای بسیار قدیمی تنبور نام دارد. این ساز دارای یک دسته بلند و کاسه و وتر است. کاسه تنبور ب شکل گلابی است و دو سیم و 14 دستان دارد. برای نواختن این ساز نیز باید از انگشتانتان استفاده کنید.
گیتار
یکی دیگر از سازهای زخمه‌ای که طرفداران کمی ندارد گیتار نام دارد، برای نواختن آن می‌توانید از انگشت و یا پیک استفاده کنید. صدای تولید شده توسط ارتعاش سیم‌ها می‌باشد و به این دلیل متعلق به ساز زه صدا است. گیتار دارای شش سیم و انواع مختلفی است.
سازهای زهی آرشه‌ای
برخی از سازهای زهی آرشه‌ای نیز عبارت‌اند از:
ویولن
کوچک‌ترین یاز زهی آرشه‌ای که گستره صوتی بسیار زیر است. ویولن ساز پیچیده‌ای است و باید کوک آن بسیار با دقت انجامم شود تا صدای آن فالش نشود. برای یادگیری آن توصیه می‌شود در سن پایین‌تر اقدام کنید. ویولن را باید بر روی شانه چپ قرار داد و با کمک کمانی در دست راست آن را نواخت. به طور کلی دو ویولن به نام آکوستیک و الکتریک داریم.
ویولا
ویولا هم خانواده ویولن است، این ساز نیز آرشه‌ای است و صدای آن نسبت به ویولن بم‌تر است. زه و آرشه آن نیز سنگین-تر است. این ساز دارای چهار سیم است و دارای پرده‌بندی نمی‌باشد. ویولا دارای سوردین است، سوردین برای ضعیف کردن صدا و تغییر رنگ صوتی استفاده می‌شود.
سازهای زهی ضربه‌ای یا کوبه‌ای
این ساز نیز دارای انواع مختلفی است که برخی از آن‌ها عبارت است از:
سنتور
یکی دیگر از سازهایی که طرفداران زیادی مخصوصاً در میان ایرانیان دارد ساز سنتور است. این ساز بسیار صدای خوبی دارد و ضربه‌ای است. دو مضراب چوبی برای این ساز وجود دارد که بر روی سیم‌ها کوبیده می‌شود و صدای این ساز را ایجاد می‌کند. سنتور ظاهری شبیه به یک ذوزنقه نامتقارن دارد. این ساز 72 سیم و 18 خرک نیز دارد، چهار سیم از روی یک خرک می‌گذرد، این ساز دارای یک کوک است.
پیانو
احتمالاً ظاهر پیانو را به خوبی می‌شناسید، پیانو کلیدهایی دارد که با زدن آن‌ها شما این ساز را می‌نوازید. پیانو دارای وسعت سازی 7 اکتاو می‌باشد، این یعنی دارای وسعت زیادی در میان سازها است. این ساز دارای جعبه سوتی بزرگ و سه پدال می‌باشد. چکش‌های آن نیز به کمک شستی‌ها به صدا در می‌آیند. با فشار بر روی کلیدها چکش‌ها به حرکت در آمد‌ه و به سیم‌ها اصابت می‌کنند. پیانو نیز دارای انواع مختلفی است که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی خاصی هستند.
در آخر
نواختن ساز یکی از بهترین تجربه‌های هر انسانی است، بسیاری از افراد علاقه زیادی به یادگیری و یا شناختن انواع ساز دارند، در این بین انواع سازهای زهی نیز از طرفداران زیادی برخوردارند.
ما در این بلاگ درباره انواع سازهای زهی گفتیم و برخی از آن‌ها را بررسی کردیم، اگر شما نیز از آن دسته از افرادی هستید که به این دست از سازها علاقه دارید و یا مشتاق به نواختن آن‌ها هستید اما درباره آن‌ها چیز زیادی نمی‌دانید حتماً این مقاله از سایت ما را به خوبی مطالعه کنید زیرا به طور کامل در این باره نوشته‌ایم.