آشنایی با ورزش تکواندو (Taekwondo)
از نظر لغوی "تِ" به معنای تخریب و شکستن با پا، "کوان" به معنای تخریب و شکستن با دست و "دو" به معنای راه و روش می‌باشد. در نتیجه اینطور استنباط می‌شود که ورزش تکواندو مجموعه‌ای از حرکات دست و پا از یک راه و روش خاص و اصولی برای تخریب اجسام است. تکواندو یکی از ورزش‌های علمی و بسیار منظم مطرح در سطح دنیاست و علاوه بر هماهنگی و تقویت جسم افراد، بر جنبه ذهنی و روحی آن‌ها نیز کار کرده و آن را پرورش می‌دهد.
مبدا ورزش رزمی تکواندو در کره است به گونه‌ای که از آن به عنوان ورزش ملی کره جنوبی یاد می‌شود. رکورد بیشترین ورزشکاران از بین ورزش‌های رزمی را دارد و ضربات پای آن معروف هستند. این ورزش، جزو ورزش‌های رزمی مدرن می‌باشد. نام دیگر تکواندو، کاراته کره‌ای است چرا که تلفیقی از ورزش اوکیناوایی کاراته و هنرهای رزمی سنتی کره مثل تکیون و سوباک می‌باشد. چیزی که این ورزش را از سایر ورزش‌های رزمی دنیا متمایز می‌کند، حرکات پایی است که با نهایت قدرت و سرعت با در نظر گرفتن فاصله از هدف انجام می‌شوند.
تاریخچه
بعد از جنگ جهانی دوم، تکواندو با تلاش استادان هنرهای رزمی پا به عرصه گذاشت. با توجه به سنگ نوشته‌ها و آثار تاریخی موجود مانند مجسمه‌های راهب بودایی در معبد سوکورام که در حال نمایش فن کوم گانگ ماکی است و نقاشی بجا مانده از دوران گوگوریو، می‌توان قدمت این ورزش را چیزی حدود دوران باستان تخمین زد. در آن دوران و در شبه جزیره کره، بین قبایل برای نشان دادن هنرهای رزمی خود به یکدیگر جو رقابتی حاکم بود. با مرور زمان مردم یاد گرفتند از این حرکات برای شکار حیوانات و نیز دفاع از خود در برابر آنان استفاده کنند که حرکات پایه‌ی تکواندوی امروزه را تشکیل داده است. بعد از اتمام جنگ جهانی دوم، تکواندو با دیگر ورزش‌های رزمی نظیر کاراته، کندو و جودو و حتی برخی فنون رزمی چینی تلفیق شد. در سال ۱۹۵۵ بود که این ورزش به طور رسمی پذیرفته و معرفی شد. در سال‌های بعد فدراسیون بین المللی تکواندو (ITF) و فدراسیون جهانی تکواندو (WTF) بنیانگذاری شدند. علاوه بر مسابقات جهانی، تکواندو توانست در سال ۲۰۰۰ وارد المپیک شود.
تجهیزات و لباس
برای محافظت از خطرات احتمالی بهتر است از تجهیزات مناسب اسفتاده کرد تا فواید آن به ضرر تبدیل نشود. این وسایل شامل هوگو(جلیقه محافظ)، کلاه محافظ سر، نقاب، باده و ساباده (ساق بند و ساعدبند)، نانشی و کفش رزمی می‌باشند. در پشت لباس‌های ورزشکاران، شماره آن‌ها ثبت می‌شود.
تکواندوکاران، لباس سفید یا مشکی رنگی تحت عنوان دوبوک می‌پوشند. دوبوک، در سه طرح مختلف وجود دارد:
⦁ ژاکتی که به صورت متقاطع بسته می‌شود و سبک سنتی دارد.
⦁ ژاکتی که یقه هفت دارد و معمولا WTF از آن استفاده می‌کند.
⦁ ژاکتی که از قسمت جلو، به حالت عمودی قرار می‌گیرد . معمولا ITF از آن استفاده می‌کند.
شمارش
اعداد در تکواندو به صورت زیر شمارش می‌شوند:
⦁ یک: هانا
⦁ دو: تول
⦁ سه: ست
⦁ چهار: نت
⦁ پنج: داست
⦁ شش: یاست
⦁ هفت: ایل کوپ
⦁ هشت: یودول
⦁ نه: آهوپ
⦁ ده: یول
همچنین اعدا ترتیبی به شرح زیر هستند:
⦁ اولین: ایل
⦁ دومین: ایی
⦁ سومین: سام
⦁ چهارمین: سا
⦁ پنجمین: او
⦁ ششمین: یوک
⦁ هفتمین: چیل
⦁ هشتمین: پال
⦁ نهمین: کیو
⦁ دهمین: شیپ
کمربند‌ها و فلسفه آن‌ها
در این ورزش ۶ کمربند وجود دارد که بنا به سطح پیشرفت جسمی و ذهنی افراد به آن‌ها اعطا می‌شود. به ترتیب به شرح زیر هستند:
⦁ کمربند سفید: نشانه پاکی و مختص نوآموزان
⦁ کمربند زرد: نشانه جوانه زدن و مختص نوآموزان در حال پیشرفت
⦁ کمربند سبز: نشانه رشد و مختص هنرجویانی که در حال رشد هستند.
⦁ کمربند آبی: نشانه سر به فلک کشیدن و آرامش و مختص هنرجویانی که بسیار پیشرفته کرده‌اند و از نظر ذهنی به آرامش درونی رسیده‌اند.
⦁ کمربند قرمز: نشانه خطر و مختص هنرجویانی که وارد مبارزه می‌شوند و نیاز است که مراقب حریف خود باشند.
⦁ کمربند سیاه: نقطه مقابل سفید و مختص هنرجویانی که بطور کامل فنون را فرا گرفته‌اند و در مقابل ناپاکی نفوذ ناپذیر شده‌اند. این کمربند خود از درجه ۱ تا ۱۰ تقسیم بندی شده است که هر کدام فلسفه‌ای دارند.
سبک‌های ورزش تکواندو
گفتیم تکواندو سبک‌های متفاوتی دارد که هر کدام فواید خاصی دارند اما فلسفه درونی آن‌ها یکسان است. در ادامه سه سبک پرطرفدار و رایج را که فواید زیادی بر جسم و ذهن هنرجویان می‌گذارند را معرفی می‌کنیم.
⦁ هان مادانگ: خود بخش‌های مختلفی نظیر دفاع شخصی و شکستن اجسام سخت با پا را در برمی‌گیرد.هدف این سبک، دادن توانایی دفاع به هنرجو در مقابل خطرات پیش رویش است.
⦁ پومسه (poomsae): با نام دیگر اجرای فرم، به اجرای حرکات نمایشی اطلاق می‌شود که هنرجو آن‌ها را با ظرافت تمام اجرا می‌کند. این حرکات الگوهای حمله و دفاع هستند. این حرکات شامل تکنیک‌های ایستادن، دست، پا و جا به جایی هستند. مسابقات این سبک در دو بخش انفرادی و گروهی برگزار می‌شوند. مسئله مطرح در این سبک که یکی از فواید خاص آن است، ایجاد هماهنگی بین ذهن و جسم است.
⦁ کیوروگی: بخش مسابقات را در برمی‌گیرد که دو حریف با یکدیگر به مبارزه می‌پردازند. این نوع مسابقات در ۳ راند ۲ دقیقه‌ای اجرا می‌شوند و حریفان روی تشک مخصوص به نام "شیاپ چانگ" به مبارزه می‌پردازند و توسط ۴ داور تحت نظر قرار می‌گیرند. یکی از فواید این ورزش نسبت به سایر ورزش‌های رزمی این است که جانب احتیاط بسیار زیاد رعایت می‌شود و هنرجوها تا حد مشخصی مجاز به ضربه زدن هستند؛ به گونه‌ای که ضربه به پشت سر، پشت کمر و از کمر به پایین خطای عمد است درحالی که ضربه زدن به صورت، کنار صورت و از گردن تا کمر مشمول امتیاز می‌شود.
سخن پایانی
سعی ما بر این بود که در این مقاله نکات کاربردی و جالب، همچنین فواید ورزش تکواندو را ذکر کنیم تا شما با چشمی باز و آگاهانه برای شروع اقدام کنید. نکته مثبت ورزش تکواندو، اهمیت دادن به ذهن و روح انسان در کنار تقویت بنیه و جسم انسان است که مشخصا تغییرات سازنده‌ای در زندگی شخصی افراد به دنبال دارد.